Wolnostojący dom zwykle kojarzy się z budynkiem jednopiętrowym, w którym na parterze znajdują się pomieszczenia o funkcjach dziennych, takie jak salon, kuchnia i jadalnia, a na piętro zdominowane jest przez nocną sferę życia. Niejednokrotnie są one także przeznaczone dla dużych, wielopokoleniowych rodzin – mogą też być zaprojektowane jako domy dla dwóch rodzin, na przykład jednej zajmującej parter i drugiej, prowadzącej oddzielne gospodarstwo na piętrze.
Projekty domów tradycyjnych dostępne są w każdym biurze projektowym i obejmują zarówno bardzo duże rezydencje, z kilkoma sypialniami i znaczącą powierzchnią użytkową, jak i niewielkie nieruchomości, wznoszone z myślą o mniejszych rodzinach. Dominują w nich klasyczne kanony rozmieszczenia poszczególnych pomieszczeń, a wnętrza często odznaczają się przytulnością połączoną z funkcjonalnością.
Wśród projektów tradycyjnych domów znajdują się domy o klasycznych bryłach eleganckich willi, szczególnie popularnych na początku XX wieku, jak również dworki i rezydencje, wzorowane na starszych kanonach piękna. Często wyróżniają się one bogatym zdobnictwem, w tym licznymi balkonami i tarasami o kutych balustradach, czy oknami w drewnianych ramach. W stylizowanych na wiekowe dworki budynkach znaleźć można przy tym okna o kształtach odmiennych od prostokąta, na przykład półkoliście sklepione lub owalne. Jednym z ciekawych rozwiązań, przywodzących na myśl staropolskie dworki, jest pokrywanie domów mansardowymi dachami.
W projektach domów tradycyjnych wykorzystywane są często drewniane elementy, tworzące stolarkę okienną i drzwiową, czasem wzbogaconą o okiennice. Drewno pojawia się również we wnętrzach, stanowiąc na przykład materiał konstrukcyjnych schodów i balustrad. Niejednokrotnie również posadzki są wykonane z drewna lub z paneli imitujących drewno. Elementy te nadają wnętrzu harmonii z całą bryłą budynku, a jednocześnie sprawiają, że nabiera ono ciepła i przytulności. Dodatkowym atutem projektu może być łatwość wkomponowania tradycyjnego domu w otaczający go ogród.
